Dana Lixenberg: Polaroid 54/59/79

Het boek Polaroid 54/59/79 van Dana Lixenberg is een verzameling van honderden Polaroids die fotograaf maakte tijdens shoots voor prominente tijdschriften en persoonlijke projecten in de Verenigde Staten van 1993 tot 2010.

Herbeleving van een archief

In 1989 vertrok Lixenberg als beginnend fotografe naar New York. Daar verwierf ze internationale faam met haar werk voor bladen als Newsweek, Vibe, New York Times Magazine, The New Yorker en Rolling Stone, maar ook met persoonlijke projecten. Na terugkeer naar Amsterdam in 2018 liet Lixenberg de Polaroids, die tussen 1993 en 2010 een vast onderdeel waren van haar fotoshoots, weer door haar handen gaan. Ze brachten herinneringen boven aan ontmoetingen, reizen en samenwerkingen. Een bundeling van deze Polaroids vind je in het fotoboek Polaroid 54/59/79.

Een ode aan de Polaroid

Polaroid 54/59/79 toont de hoogtijdagen van printed media en de laatste periode waarin nog voornamelijk analoog werd gewerkt. Polaroid 54/59/79 verwijst naar de typenamen van de peel apart-film die Lixenberg destijds gebruikte. Deze prints hadden een kenmerkende materialiteit en een eigen kleurenpalet. Het faillissement van de Polaroid Corporation in 2008, waardoor de productie van 4×5 peel apart-Polaroids werd stopgezet, kwam hard aan. Fuji zette de productie van kleurenprint peel apart-film nog een tijdje door en toen Lixenbergs voorraad Polaroids na twee jaar op was, ging ze daarmee verder. Zowel Fuji als de huidige generatie Polaroids hebben de specifieke kwaliteit van de oorspronkelijke Polaroids nooit kunnen evenaren.

De Polaroid-cassette ging in dezelfde 4×5 camera waarmee Lixenberg haar foto’s maakte. De instant foto’s dienden als test- en referentiemateriaal om het licht en de compositie te toetsen. Als het nodig was liet Lixenberg ze zien om vertrouwen te winnen, maar vaker verborg ze de beelden juist om geen onrust te creëren. Vrijwel altijd gaf ze er een of meerdere als aandenken mee aan de geportretteerden. Hierdoor zijn van sommige shoots weinig of geen Polaroids overgebleven.

De beeldkwaliteit van de Polaroids was noch een doel van de fotograaf noch een selectiecriterium voor het boek of de tentoonstelling. ‘Ik kon zwaar balen van een goede Polaroid, omdat ik die specifieke emotie dan had gemist op film’, zegt Lixenberg. Ze maakte de Polaroids tussen het fotograferen door, en meestal in zwart-wit, om de ontwikkeltijd zo kort mogelijk te houden. Sommigen trok ze te vroeg of te snel open waardoor ze vaal waren en er ontwikkelvlekken ontstonden, op anderen staan aantekeningen, handtekeningen of vingerafdrukken. Deze ‘sporen’ van de fotoshoot getuigen van de uniciteit van de Polaroids en hun functie als gebruiksvoorwerp.

Een portret van de Verenigde Staten

De verzameling Polaroids laat de Amerikaanse cultuur zien waarmee Lixenberg in de jaren 1990 en 2000 in aanraking kwam. Het verstrijken van de tijd kan worden ervaren doordat onze blik bij sommige publieke figuren onlosmakelijk is gekleurd door de kennis over het vervolg van hun leven. Zo fotografeerde Lixenberg in 1998 de in 2012 overleden Whitney Houston voor haar platenlabel en in 1998 een nog jonge Donald Trump voor New York Magazine. 

Met honderden foto’s biedt Polaroid 54/59/79 de lezer een tijdsbeeld van Amerika in de jaren 1993-2010, een ode aan de Polaroid en een bijzondere inkijk in het werkproces een van Nederlands meest gerenommeerde fotografen.

Specificaties
Auteur: Dana Lixenberg
Formaat: 245 x 310 x 24 mm
Omvang: 294 pagina’s
Gewicht 1436 gram
Taal: Engels
Materiaal: Paperback